نویسنده : دکتر بهاره سپهریان
نمی‌توان تاثیر لبخند زیبا و دندان‌های تمیز و درخشان را در اعتماد به نفسی که به شما می‌دهد انکار کرد. یکی از چیزهایی که همیشه به یاد مردم می‌ماند، همین تصویر لبخند شما است که در اولین دیدار از خود نشان می‌دهید. کامپوزیت ونیر یکی از راههای رسیدن به همین تصویر است.در این مقاله می‌خواهیم بدانیم کامپوزیت ونیر چیست و چه کاری برای دندان‌هایمان انجام می‌دهد و چه مزایا و عوارضی دارد.
کامپوزیت ونیر چیست؟
کامپوزیت ونیر نوعی از لمینت دندان است که از جنس رزین کامپوزیت ساخته می شوند و دندانپزشک آن را بر روی دندان شما قرار می‌دهد تا شکل مناسب دندانی را برای دندان‌های شما به وجود بیاورد. همچنین این روش کمترین میزان تهاجم و ناراحتی را برای بیمار به همراه دارد. کامپوزیت اغلب از جنس رزین همرنگ دندان ساخته می شود، این همان ماده‌ای است که برای باندینگ(bonding) یا پیوند دندان استفاده می شود.
انواع روکش یا ونیر دندانی
در صنعت دندانپزشکی 2 نوع لمینت وجود دارد:
- سرامیکی (porcelain )
- کامپوزیت ونیر مستقیم
کامپوزیت ونیر مستقیم:
همان‌طور که گفتیم کامپوزیت ونیر مستقیم یکی از انواع لمینت دندان است که از مواد کامپوزیت رزین ساخته شده است و بدون هیچ قالب‌بندی یا درگیری مستقیماً روی دندان شما قرار داده می شود، این نوع کامپوزیت برای ترمیم‌های جزئی مناسب است. و پروسه‌ی کار گذاشتن آن از نظر پزشکی به اصطلاح کم تهاجمی است.
لمینت های سرامیکی
لمینت های سرامیکی به صورت سفارشی برای دندان‌های شما از ماده‌ی پرسلن ساخته می‌شوند. دندانپزشک ابتدا از دندان‌های شما یک قالب تهیه می‌کند و شکل نهایی دندان‌ها و لبخند را طراحی‌می‌کند، در مرحله بعد تراش دندان‌ها انجام می‌شود و در آخر هم قالب گیری از آنها و ارسال به لابراتوار دندانپزشکی انجام می شود.
ساخت لمینت‌های سرامیکی در لابراتوار یک هفته یا بیشتر طول می‌کشد. تا آن وقت روی دندان‌هایتان روکش‌های موقت کار گذاشته خواهند شد،
هنگامی که لمینت سرامیکی شما آماده شد، دندانپزشک لمینت‌های سرامیکی نازک را به کمک سمان های رزینی مخصوص روی دندان‌های شما می‌چسباند و آنها را طوری شکل می‌دهد که تا حد امکان طبیعی به نظر برسند و نتیجه زیبایی را به ارمغان آورد.
لمینت‌های سرامیکی از پرسلن ساخته شده‌اند و به گونه‌ای طراحی می‌شوند که روی دندان شما فیت باشند. معمولاً جذب آب توسط قطعات پرسلانی نزدیک به صفر است. و به همین علت در لمینت های سرامیکی به نسبت کامپوزیت ونیرها کمتر تغییر رنگ صورت می گیرد.
توجه: واژه‌ای به نام کامپوزیت ونیر سرامیکی به کل اشتباه است. این دو ماده یکی نیستند و جنس ونیر یا باید سرامیکی باشد یا کامپوزیتی
کامپوزیت ونیر بهتر است یا لمینت سرامیکی
هر دو مزایا و معایبی دارند. قبل از اینکه انتخاب کنید، باید مزایا و معایب را به دقت بسنجید.
مزایای کامپوزیت ونیر:
● برای بیمار هزینه‌ی کمتری دارد
● زمان اجرای کامپوزیت ونیر مستقیم بر روی دندان کوتاه است و شما معطلی کمتری خواهید داشت.
● بسیاری از مشکلات زیبایی از جمله بدشکلی دندان‌ها، تغییر رنگ و سایر عیوب را می‌تواند بپوشاند.
معایب کامپوزیت ونیر
- کامپوزیت ونیر از روکش سرامیکی ضعیف تر است و ممکن است دچار پریدگی و چیپینگ شود یا بشکند
- نسبت به روکش‌های سرامیکی نیاز به تعویض یا تعمیر بیشتری دارند
مزایای لمینت سرامیکی
- ماندگاری بیشتر به دلیل ساختار مواد قوی‌تر
- به صورت سفارشی ساخته می‌شود
- ظاهر طبیعی‌تری دارد
- نسبت به کامپوزیت ونیر بهتر می‌تواند دندان‌هایی که لکه‌های تیره دارند یا در جای درست قرار نگرفته‌اند را بپوشاند
معایب لمینت سرامیکی
- قیمت بالاتری دارند.
- باید چند بار به مطب دندانپزشک بروید و ویزیت شوید. (تقریبا 3 تا 4 جلسه)
- احتمال افتادن لمینت‌های سرامیکی وجود دارد و ممکن است نیاز باشد که دندانپزشک مجدد آنها را بچسپاند
خب تا اینجای کار امیدواریم دید مفیدی از تفاوت این دو نوع ماده را به شما داده باشیم. از اینجا به بعد فقط در مورد کامپوزیت ونیر صحبت می‌کنیم.
کامپوزیت ونیر چگونه روی دندان گذاشته می‌شود؟
ابتدا دندانپزشک سطح دندان‌های شما را تمیز می‌کند، احتمال دارد که دندانپزشک مجبور شود لایه نازکی از مینای دندان شما را بردارد تا به چسبیدن درست مواد کامپوزیت به دندان کمک کند. نگران نباشید در صورت نیاز به تغییرات جزئی در شکل یا رنگ، نیازی به تراشیدن دندان های شما نیست.
زیباسازی دندان با کامپوزیت ونیر مستقیم
دندانپزشک شما با استفاده از یک ماده‌ی چسبنده، کامپوزیت ونیر را به صورت لایه های بسیار نازکی از مواد کامپوزیتی به سطح دندان شما اضافه می شود، بعد از اضافه کردن هر لایه از "نور" برای سفت شدن مواد استفاده می کند. دندانپزشک با مشورت با شما رنگ دندانی را که می‌خواهید برای ونیرهای خود داشته باشید را انتخاب خواهد . این بسته به سلیقه‌ی شما دارد که یک رنگ طبیعی داشته باشید یا یک رنگ روشن، حتی دندانپزشک شما با ترکیب رنگ های رزین کامپوزیت می‌تواند کاری کند که روکش‌های شما طبیعی به نظر برسد. امروزه با کمک تکنیک‌های ترکیبی مثل لیرینگ، میتوان زیبایی چشمگیری در کامپوزیت ونیرها به وجود آورد.
کامپوزیت ونیر ساخت کجاست؟
کامپوزیت در کشورهای مختلفی تولید می‌شود. احتمالا کامپوزیت ونیر سوئیسی، آلمانی و … به گوشتان خورده است. بیشتر کامپوزیت‌های موجود در بازار از اروپا به ایران وارد می‌شوند و بستگی به کیفیت و برند هر کدام قیمت نیز متفاوت است.
دوام کامپوزیت ونیر چقدر است؟
خوشبختانه امروزه کامپوزیت ونیرهای موجود نسبت به گذشته دوام بیشتری دارند و به طور متوسط 5 تا 7 سال می‌توانند دوام بیاورند و روی دندان‌های شما بمانند. پس از آن، معمولا نیاز به تعویض کامپوزیت ونیرها هست، البته که کامپوزیت ونیر عمر بسیار کوتاه‌تری از لمینت‌های سرامیکی با عمر 10 تا 15 ساله خواهند داشت. انجام چند کار هم باعث افزایش طول عمر کامپوزیت ونیر می شود. اگر دندان‌های خود را به طور منظم با یک خمیر دندان غیر ساینده (با دندانپزشک خود در مورد آن مشورت کنید) مسواک بزنید و از جویدن مواد و اجسام سخت مثل یخ خودداری کنید قاعدتاً عمر آنها افزایش پیدا می‌کند.
بعضی از دندانپزشکان توصیه می‌کنند که در مورد نوشیدن قهوه و چای محتاط باشید تا کامپوزیت ونیر شما لکه‌دار نشود.
آیا می توان کامپوزیت ونیر را برداشت؟
کامپوزیت ونیر به راحتی با افزودن مواد کامپوزیت جدید می‌تواند جدا، تعمیر و یا جایگزین گردد. اما نمی‌توان کامپوزیت ونیر را برای همیشه ریموو (remove) کرد.
مصاحبه با خانم دکتر سپهریان
سوال: خانم دکتر بهترین مارک کامپوزیت ونیر دندان که اکنون در بازار ایران موجود است چیست؟
بهترین مارک‌های کامپوزیت ونیر متعلق به آلمان، ژاپن و آمریکاست که بزرگترین تولید کنند‌ی مواد دندانی در دنیا هستند، خوشبختانه که ما از هر سه در کلینیک استفاده می‌کنیم. هم اکنون در بازار ایران بهترین مارک‌های کامپوزیت دندان مثل پی اس وکولار آلمان، مارک توکویاما از ژاپن و کاریزما برندهای وجود دارند که ما در کلینیک خود از برندهای معتبر آلمان، ژاپن و آمریکا استفاده می‌کنیم.
سوال : آیا درست است که کامپوزیت ونیر سوئیسی بهترین جنس کامپوزیت ونیر برای ترمیم دندان است؟
فکر می‌کنم منظور شما کامپوزیت‌های سارمکو متعلق به سوئیس باشد، سارمکو مارک خوبی است ولی بهترین مارک کامپوزیت ونیر نیست.
سوال: آیا کامپوزیت ونیر عوارضی دارد؟
خیر اگر کامپوزیت ونیر به صورت درست و اصولی کشیده شود و بعد از آن بهداشت دهان و دندان مانند مسواک زدن مرتب و استفاده از نخ دندان به صورت روزانه دو مرتبه انجام شود هیچ فرقی با دندان عادی نخواهد داشت. تنها موضوعی که در اینجا حائز اهمیت است قرار دادن کامپوزیت به صورت اصولی است در غیر این صورت باید منتظر عفونت، پوسیدگی و مشکلات جدی لثه باشیم. به خصوص بعد از مصرف خوراکی‌ها و غذاهای رنگی بهتر است سریعا مسواک و نخ دندان انجام شود.
سوال: قیمت تمام شده‌ی کامپوزیت ونیر در سال 1401 چقدر است؟
قیمت کامپوزیت دندان در مطب دکتر سپهریان در اینجا کامل توضیح داده شده است.
سوال: آیا از کامپوزیت ونیر برای پر کردن دندان میتوان استفاده کرد؟ (اشاره به مقاله‌ی پر کردن دندان)
بله می‌شود، کامپوزیت ونیر یک تکنیک مفید دندانپزشکی است که میتوان از آن استفاده کرد، فقط باید در نظر داشت که نوع کامپوزیت مورد استفاده در این موارد متفاوت از کامپوزیت‌های رایج اعمال زیبایی است، چیزی که برای ما مهم است، میزان فشار پذیری و شفافیت متفاوتی است که برای آنها وجود دارد. برای پر کردن دندان‌های خلفی میتوان از کامپوزیت استفاده کرد.
سوال: علت بوی بد دهان بعد از کار گذاشتن کامپوزیت ونیر چیست؟
اصولا علت بوی بد دهان به این برمی‌گردد که کامپوزیت به خوبی کار گذاشته نشود و به همین علت مقداری غذا در هنگام جویدن داخل آن بماند که منجر به تجمع باکتریایی می‌شود.
سوال: برای جلوگیری و رفع بوی بد دهان بعد از انجام کامپوزیت چه باید کرد؟
درمان صحیح بهترین روش جلوگیری از به وجود آمدن بوی بد دهان است، اگر فرآیند کامپوزیت به خوبی صورت گیرد و بهداشت دهان و دندان از طرف مراجع به خوبی انجام شود، بوی بد دهان وجود نخواهد داشت.
