فلورایدتراپی چیست و چگونه انجام می پذیرد؟
سه مکانیسم اولیه ی عمل فلوراید روى دندان ها
- وقتى فلوراید با مینا و عاج دندان تماس مى یابد، با کلسیم و فسفر موجود در آنها فلورو آپاتیت را تشکیل مى دهد و این ترکیبى است که نسبت به هیدروکسى آپاتیت که ماده اصلی تشکیل دهنده دندان است به اسید مقاوم تر است.
- فلوراید باعث رمینرالیزاسیون ( معدنى شدن مجدد) سطح دندان هاى پوسیده و به این ترتیب موجب افزایش مقاومت سطح دندان در برابر پوسیدگى می شود.
- در نهایت، اثرات ضد میکروبی: فلوراید در غلظت بالا خاصیت ضد میکروبی داشته و میکروارگانیسم های دهان را از بین می برد.
وقتى فلوراید در غذا و نوشیدنى مصرف مى شود، وارد جریان خون مى شود و در استخوان ها و دندان ها تجمع مى کند. گردش خون با فراهم کردن فلوراید در بزاق اثر موضعى هم دارد.
تاثیرفلوراید در کاهش پوسیدگیها در دندانهای شیری ۴۰-۵۰% ودر دندانهای دایمی ۵۰-۶۰% است.
فلوریداسیون آب جامعه موثرترین روش پیشگیری از پوسیدگی است. منابع فلوراید موضعى شامل خمیر دندان، ژل ها و دهان شویه هاست که روزانه توسط افراد مصرف مى شوند و نیز فلوراید غلیظ شده است که توسط دندانپزشک ها بیشتر به صورت ژل و خمیر به کار مى رود. کاربرد موضعی فلوراید برای کودکان و نوجوانان در مطبهای دندان پزشکی اکیداً توصیه میشود. دندان پزشک بعد از تعیین میزان استعداد ابتلای بیمار به پوسیدگی و احیاناً انجام درمانهای لازم اولیه مثل حذف پوسیدگیها، درمان با فلوراید را انجام میدهد.
محصولات دندانی فلوراید دار
وارنیشهای فلوراید
جهت فلوراید تراپی در کودکان پیش دبستانی پیشنهاد میشود زیرا کاربرد راحتی داشته و تاثیر برابر با فلوراید موضعی (APF) دارد. – ۳ بار کاربرد به فاصله ۱۰ روز، با کاربرد ۴ ماه یکبار تاثیر مساوی دارد. – کاربرد سالی یکبار سودی نمیرساند. – رنگ آن قهوهای است و پس از ۲۴ -۴۸ ساعت از روی دندان حذف میشود.
دهانشویهها و خمیر دندان فلوراید دار – در کودکان زیر ۶ سال (مگر با هدف کاربرد سیستمیک) نبایدمصرف شود – در مناطق با آب فلورید و غیر فلوریده مفید است
فلورایدهای موضعی در مطب دندانپزشکی سبب کاهش پوسیدگی هم در کودکان و هم بالغین و نیز توقف ضایعات اولیه میشود..
– در استفاده موضعی در مطب، ترکیبات حاوی استانوس فلوراید کاهش بیشتری در پوسیدگیها نشان دادهاند.
روشهای جلوگیری از بلع فلوراید: وضعیت عمومی بیمار، ساکشن قوی، کاربرد مقدار به اندازه فلوراید، تعلیم بیمار در خارج کردن آب دهان تا ۱ دقیقه بعد از کاربرد.
فلوراید موضعی برای استفاده در منزل
- خمیر دندانهای فلوراید:استفاده از خمیر دندانهای با تایید ADA توصیه میشود. میتوان انتظار ۲۵ تا ۳۵% کاهش پوسیدگی داشت. ۲ یا ۳ بار مسواک زدن بهتر از یکبار در روز است.
- دهانشویههای فلوراید:در برنامههای روزانه یا هفتگی نظارات شده ۳۵% کاهش پوسیدگی میدهد. استفاده روزانه، و استفاده از دهانشویه پس از مسواک با خمیر دندان فلوراید، به ویژه قبل از خواب شب توصیه شده است. دهانشویه جایگزینی برای استفاده مطبی فلوراید نمیباشد.
- ژلهای فلوراید:استفاده از ژل خانگی در کنترل پوسیدگیهای حاد کاربرد دارد. ژل به کمک مسواک قبل از خواب و پس از مسواک زدن با “خمیر دندان” کاربرد دارد. موارد تجویز ژل و دهانشویه شبیه است ولی مزیت آشکاری نسبت به هم وجود ندارد.