نویسنده : دکتر بهاره سپهریان
احتمالا با دیدن عکس‌های قبل و بعد بعضی از سلبریتی‌ها و افراد مشهور متوجه یک تفاوت فاحش با گذشته می‌شوید. دندان‌ها بزرگ‌تر شده‌اند، خط لبخند عریض‌تر و زیباتر شده است و این بار با یک چهره‌ی جدید لبخند زدن برای آن شخص راحت‌تر است. یک راز بزرگ را برای رسیدن به لبخند هالیوودی به شما خواهیم گفت. بیشتر این سلبریتی‌ها از روش افزایش طول تاج دندان استفاده کرده‌اند، شاید اکنون برای شما سوال باشد که آیا من هم می‌توانم از این روش استفاده کنم و افزایش طول تاج دندان چقدر می‌تواند بر روی لبخند من تاثیر بگذارد؟ در این مقاله به آن جواب خواهیم داد.
تاج دندان چیست؟
از نظر آناتومیکی تاج دندان به آن قسمت از دندان گفته میشود که توسط مینای دندان پوشیده شده‌است. اما از نظر کلینیکی و دندانپزشکی تاج دندان، قسمتی از دندان است که در دهان افراد دیده میشود.
معمولا زمانی که یک دندان ترک می‌خورد، می‌شکند یا شکل اصلی خود را از دست می‌دهد، ممکن است ما استفاده از روکش دندان را برای رفع مشکل توصیه کنیم. برای اینکه اطلاعات بیشتری راجع به روکش دندان داشته باشید، مینتوانید به صفحه روکش دندان که به قلم دکتر بهاره سپهریان نوشته شده و اطلاعات عمومی در مورد روکش دندان و انواع آن و بهترین روکش دندان در آن نوشته شده مراجعه کنید.
همچنین ممکن است برای تکمیل یک پروسه‌ی درمان دندانپزشکی مانند بریج، درمان ریشه و ایمپلنت‌های دندانی هم از روکش دندان استفاده شود. روکش دندان باید به صورت محکم روی دندان اصلی بچسبد.
افزایش طول تاج دندان در موارد مختلفی می‌تواند مفید باشد. در جراحی افزایش طول تاج دندان(crown lengthening)، از طریق :
1.برداشتن بافت لثه و
2.گاهی اوقات استخوان،
سطح بیشتری از دندان به صورت تاج کلینیکی در دهان دیده میشود و به اصطلاح طول تاج را افزایش می یابد. در این مطلب به بررسی این عمل و آنچه باید در مورد آن بدانید خواهیم پرداخت.
هدف از افزایش طول تاج دندان چیست؟
- اگر سطح دندان شما برای نگه داشتن روکش دندان به اندازه کافی نباشد، مثل دندانهای کوتاه، برای گذاشتن روکش، باید عمل افزایش طول تاج را انجام دهید.
- همچنین شکستگی دندان یا پوسیدگی های وسیع زیر لثه می‌تواند مانع قرارگیری درست لبه های روکش دندان روی بافت سالم دندان و در نتیجه چسبیدن محکم روکش دندان به آن شود.
حین افزایش طول تاج، بافت لثه را کمی کاهش میدهیم و یا در موارد لازم استخوان قسمت مورد نظر تراشیده میشود تا سطح بیشتری از دندان در خارج از بافت لثه قرار گیرد. در صورتی که مراحل روکش دندان به درستی انجام شود، باعث راحتی و بهداشت بهتر دهان و دندان می‌گردد.
3. احتمالا شما با اشخاصی روبرو شده‌اید که وقتی می‌خندند لثه‌هایشان پدیدار میشود. به این نوع لبخند، لبخند لثه‌ای گفته میشود که لثه‌های فرد پایین‌تر از حد معمول بوده و هنگام خنده نمایان می‌شوند.
بعضی از افراد عمل افزایش طول تاج را برای تغییر "لبخند لثه‌ای" خود انجام می‌دهند.
جراحی افزایش طول تاج دندان در چه مواردی انجام میشود؟
به طور کلی، دندانپزشکان این عمل جراحی را برای موارد زیر توصیه می‌کنند:
- رفع مشکلات مربوط به زیبایی لبخند
- درمان پوسیدگی‌های موجود در زیر خط لثه
- اگرشکستگی تاج دندان‌تا زیر لثه امتداد پیدا کند.
علاوه بر این موارد، دندانپزشک شما به این مسئله نیز توجه دارد که اندازه لثه شما به مقدار کافی برای حفظ ساختار و سلامت دهان شما بوده و کوچکتر از این مقدار نشود؛ این معیاری است که به آن عرض بیولوژیکی مطمئن لثه نیز گفته میشود. عرض بیولوژیک لثه همان چیزیست که بی توجهی به آن باعث التهاب شدید لثه و بوی بد دهان میشود. کسانی که میگویند، روکش باعث بوی بد دهانم شده، باید علت را در این گزینه جستجو نمایند.
توجه داشته باشید که جراحی افزایش طول تاج دندان مناسب هر کسی نیست، بنابراین در صورتی که به دلیل زیبایی قصد انجام این کار را دارید، حتما در این رابطه با دندانپزشک خود مشورت نمایید.
چگونه برای انجام جراحی افزایش طول دندان آماده شویم؟
کسی که قصد انجام این جراحی را دارد، باید برای چکاپ و مشورت گرفتن در مورد صحیح بودن یا نبودن انجام این عمل برای او، به دندانپزشک مراجعه کند. داشتن لثه‌های سالم و برخورداری از سلامت کلی پیش از انجام عمل، امر مهمی است. آکادمی پریودنتولوژی (رشته‌ای از دندانپزشکی که به بیماری‌های لثه می‌پردازد) آمریکایی، برای حفظ سلامت لثه و دندان‌ها موارد زیر را توصیه می‌کند:
- مسواک زدن مرتب دندان‌ها
- استفاده از نخ دندان حداقل یک بار در روز
- استفاده از دهان شویه
- مراجعه سالانه به پزشک جهت معاینه کلی
پیش از انجام عمل، پریودنتیست (جراح لثه) یک سری آنالیزهای پیش از جراحی را برای تخمین زدن محل جدید خط لثه شما انجام میشود.
همچنین در معاینات پیش از جراحی وضعیت لثه و ساختارهای اطراف نیز ارزیابی خواهد شد. اطلاعاتی که در طول این معاینات به دست می‌آید، به پزشک در تشخیص روش مناسب برای انجام جراحی کمک خواهند کرد.
دقت داشته باشید که در صورت مصرف دارو، باید در این مرحله با پزشک خود در مورد آن‌ها صحبت کنید تا در صورت لزوم مصرف آن‌ها را به صورت موقت کنار بگذارید.
روش انجام جراحی افزایش طول تاج دندان
در طول جراحی افزایش طول تاج، جراح شما بافت اضافی لثه را برمی‌دارد. ممکن است در بعضی از شرایط خاص، برای نمایان شدن بیشتر دندان‌ها نیاز به برداشتن یا تغییر شکل بافت استخوانی نیز باشد.
روش‌های مختلفی که برای جراحی افزایش طول دندان استفاده می‌شوند شامل موارد زیر است:
- لثه برداری یا ژنژیوکتومی
- جراحی فلپ لثه
- جراحی اکستروژن دندان‌ها
در ادامه مطلب به معرفی هریک از این روش‌ها و توضیحات بیشتری در مورد آن‌ها خواهیم پرداخت. دندانپزشک، با توجه به بافت اضافی لثه و وضعیت دهان بیمار خود، روش مناسب برای جراحی را انتخاب می‌کند.
از جمله عواملی که می‌توانند در انتخاب روش جراحی توسط پزشک تاثیرگذار باشند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ملاحظات مربوط به زیبایی فرد
- طول ریشه دندان در مقایسه با تاج، که به آن نسبت تاج به ریشه نیز گفته میشود
- میزان نزدیکی ریشه
- از دست رفتن بافت استخوان
- موقعیت دندان یا دندان‌هایی که در معرض عارضه قرار گرفته‌اند
- احتیاج به پر کردن یا روکش دندان
روش ژنژیوکتومی برای افزایش طول تاج دندان
در روش ژنژیوکتومی، بافت لثه با استفاده از چاقوی جراحی، لیزر یا الکتروکوتر برداشته میشود. در این روش در منطقه مورد نظر بی حسی موضعی استفاده میشود.
بر اساس برخی از تحقیقات صورت گرفته از منابع معتبر، استفاده از لیزر در این روش می‌تواند بهتر از چاقوی جراحی باشد: افرادی که ژنژیوکتومی را با لیزر انجام داده‌اند نسبت به افرادی که در عمل آن‌ها از چاقوی جراحی استفاده شده است درد کمتر، بهبود سریع‌تر و خونریزی کمتری داشته‌اند. از طرف دیگر، استفاده از الکتروکوتر نیز می‌تواند به اندازه لیزر موثر باشد.
بر اساس یک ارزیابی که در سال 2015 صورت گرفته است، لثه پس از انجام ژنژیوکتومی می‌تواند سریعا بهبود پیدا کند. به طور معمول، درد ناشی از این عمل در عرض چند روز تا یک هفته از بین رفته و بافت لثه نیز در صورتی که عمل شما تنها شامل حذف بافت لثه باشد اغلب بین 4 تا 6 هفته بهبودی کامل خواهد یافت.
افزایش طول تاج همراه با فلپ (جراحی فلپ لثه)
در این عمل فلپ ، یک برش در لثه صورت گرفته و یک فلپ بافتی در لثه ایجاد میشود. سپس پریودنتیست، بسته به میزان دندانی که می‌خواهید در معرض دید قرار دهید، فلپ را بالا می‌آورد تا بافت‌ها و حتی شاید استخوان اضافی را بردارد. در مرحله بعد، موقعیت فلپ را به سمت ریشه دندان تغییر داده و با استفاده از بخیه، تا زمان بهبودی آن را در جای خود ثابت نگه می‌دارند. همچنین ممکن است از پانسمان یا باند دندان نیز در محل مورد نظر استفاده شود.
جراحی اکستروژن دندان‌ها برای افزایش طول تاج دندان
در این روش، دندان فرد جا به جا شده و در محل مورد نظر در خط لثه قرار می‌گیرد. معمولا هنگامی که دندان در زیر لثه می‌شکند، پریودنتیست ممکن است این روش را برای افزایش طول تاج دندان توصیه کند.
در جراحی اکستروژن ممکن است برای تثبیت مجدد محل دندان، از بخیه استفاده شود. بخیه‌های استفاده شده در این عمل ممکن است به مرور زمان جذب شوند یا اینکه پس از گذشت مدت زمان مورد نظر نیاز به کشیدن آن‌ها داشته باشید. همچنین ممکن است دندانپزشک شما از یک سیم یا آتل برای چسباندن دندان‌تان به دندانهای اطراف استفاده کند.
خطرات و عوارض احتمالی جراحی افزایش طول تاج دندان
در صورت انجام این عمل، خطر ابتلا به عفونت وجود دارد اما مقدار آن بیشتر خطر موجود در سایر عمل‌های جراحی نخواهد بود. برای پیشگیری از ابتلا به عفونت، شما باید به تمامی دستورالعمل‌های مراقبتی که پس از جراحی باید انجام دهید، عمل کنید. پیشنهاد میشود در صورت ایجاد هرگونه سوالی در دوره نقاهت، با پزشک خود تماس بگیرید.
ممکن است بعد از انجام عمل، محل مورد نظر خونریزی داشته باشد یا اینکه دندانهای شما به دمای سرد و گرم حساس شوند. این حساسیت‌ها به مرور زمان از بین خواهند رفت. در ابتدا ممکن است دندان شما از سایر دندان‌ها بلندتر به نظر برسد یا اینکه در صورت برداشته شدن استخوان، مقداری لق به نظر برسد. علاوه بر این موارد، این نکته را نیز در نظر داشته باشید که در صورتی که روی یک دندان عمل افزایش طول تاج صورت بگیرد، اگر در آینده فرد آن دندان را از دست بدهد، قرار دادن ایمپلنت در محل مورد نظر برای جراح دشوارتر خواهد بود.
خطرات احتمالی که در صورت جراحی افزایش طول تاج دندان ممکن است در معرض آن‌ها قرار بگیرید شامل موارد زیر است:
- حساسیت: در صورتی که تاکنون تجربه ابتلا به حساسیت دندان را داشته باشید، این مورد را کاملا درک خواهید کرد. با افزایش طول تاج دندان، مقدار بیشتری از دندان شما در معرض عوامل مختلف قرار گرفته و حساسیت بیشتری نیز حتی به سرما و گرما از خود نشان خواهد داد. البته این امر برای اکثر بیماران به صورت موقتی اتفاق می‌افتد، هرچند ممکن است گاهی اوقات این اثرات به صورت دائمی باشند.
- خونریزی: افزایش طول تاج دندان با عمل جراحی در دهان فرد صورت می‌گیرد که باعث بروز خونریزی نیز خواهد شد. خونریزی ناشی از جراحی معمولا تا یک ساعت پس از انجام عمل طول می‌کشد، اما برای بعضی از بیماران این مدت بیشتر است. در صورت وقوع این اتفاق، جراح برای حل مشکل از منعقد کننده استفاده خواهد کرد.
- خطر ابتلا به عفونت: این عمل نیز مانند تمامی عمل‌های جراحی با خطر ابتلا به عفونت همراه است که در صورت مداوا نشدن می‌تواند به بافت یا استخوان آسیب وارد کند. این اتفاق می‌تواند به دلیل بهداشت ضعیف دندان‌ها در دوران نقاهت یا بازی کردن با زخم‌های جراحی رخ دهد. در صورت مشاهده علائمی از جمله قرمز شدن، درد بیش از اندازه، تب، ورم شدید یا بی رنگ شدن بافت لثه، ممکن است بیمار به عفونت مبتلا شده باشد. البته ظهور بعضی از این علائم پس از عمل جراحی امری رایج است، اما در صورتی که خود به خود برطرف نشوند یا اینکه با گذشت زمان وخیم‌تر شوند، باید برای معاینه به پزشک خود مراجعه نمایید.
- عمل ناموفق: در صورتی که جراح از تخصص کافی برخوردار نباشد، ممکن است عمل جراحی ناموفق و بی اثری داشته باشید. این اتفاق معمولا زمانی می‌افتد که دندان لق باشد یا اینکه تاج دندان به درستی روی آن قرار نگیرد. وقوع این اتفاق می‌تواند باعث شود که بیمار مجبور به کشیدن دندان خود شود یا اینکه کاشت ایمپلنت برای او دشوار خواهد شد.
- زیادتر شدن طول دندان: بلافاصله پس از انجام عمل ممکن است دندان شما بلندتر از سایر دندان‌ها به نظر برسد. در این صورت به محض بهبود و برطرف شدن تمامی حساسیت‌ها، دندانپزشک شما می‌تواند این ناهماهنگی ظاهری را اصلاح کند.
دوران نقاهت پس از جراحی افزایش طول تاج دندان
زمان بهبودی پس از انجام این عمل حدود سه ماه است. با این وجود، شما می‌توانید پس از بهبود لثه‌ها به زندگی عادی خود بازگشته و فعالیت‌هایتان را از سر بگیرید. فقط باید توجه داشته باشید که در دو تا سه روز نخست پس از عمل جراحی، از انجام فعالیت‌های شدید خودداری کنید. انجام کارهای جسمی سخت، بلند کردن اجسام سنگین و فعالیت زیاد می‌تواند باعث کاهش روند بهبود شما و ایجاد خونریزی بیشتر شود.
پیشنهاد میشود که برای ملاحظات دوره نقاهت حتما با پزشک خود مشورت کنید، اما در حالت کلی در این دوران باید به موارد زیر عمل کنید:
- استفاده از داروهای بدون نسخه یا با نسخه: معمولا در دوران پس از عمل جراحی، پزشک مصرف ایبوپروفن یا تیلنول را در فواصل زمانی مشخصی برای شما تجویز می‌کند. همچنین ممکن است آنتی بیوتیک‌ها و مسکن‌های قوی نیز مانند استامینوفن-هیدروکودون (Vicodin) در لیست داروهای مصرفی شما وجود داشته باشد. سعی کنید داروهای خود را سر وقت و به صورت منظم مصرف کنید.
- استفاده از کیسه یخ: استفاده از کیسه یخ روی صورت در مدت چند ساعت پس از عمل، می‌تواند ورم ناشی از جراحی را کاهش دهد. بهتر است به صورت مرتب و با فاصله زمانی 20 دقیقه از کیسه یخ استفاده کنید (20 دقیقه روی صورت گذاشته و سپس 20 دقیقه بردارید). همچنین ممکن است پس از گذشت چند روز از عمل، لازم باشد به جای کیسه یخ از کیسه آب گرم استفاده کنید.
- خودداری از مصرف غذای گرم تا 24 ساعت پس از عمل: علاوه بر این مورد، شما نباید دهان خود را آبکشی کنید. هر دو عمل می‌توانند باعث طولانی‌تر شدن زمان خونریزی شوند. در صورت ادامه دار شدن خونریزی، از یک چای کیسه‌ای مرطوب یا گاز استریل مرطوب استفاده کرده و آن را 20 تا 30 دقیقه به مقدار کمی روی محل مورد نظر فشار دهید.
- نگه داشتن پانسمان به مدت 7 تا 14 روز: در طول این مدت ممکن است پزشک شما یک یا دو بار پانسمان را عوض کند.
- مسواک زدن با احتیاط: تنها باید روی سطح بالایی دندان که پانسمان روی آن قرار داده شده است را با احتیاط مسواک بزنید. سایر نقاط را می‌توانید طبق روال عادی مسواک زده و نخ دندان بکشید. سعی کنید غذا را به کمک سمت مخالف پانسمان شده بجوید.
- ازاستنت یا دندان مصنوعی استفاده کنید: در صورتی که پزشک استفاده از استنت یا دندان مصنوعی فک بالا را برای شما توصیه کرده است، آن را تا 24 ساعت پس از عمل برندارید. در صورتی که دهانتان پر از خون شد، آن را با آب و نمک ولرم یا محلول شستشوی کلرهگزیدین ولرم شستشو دهید، بدون اینکه استنت یا دندان مصنوعی خود را از دهانتان خارج کنید. پس از گذشت 24 ساعت، می‌توانید استنتن یا دندان مصنوعی خود را به دلخواه استفاده کنید.
- از غذاهای نرم در رژیم غذایی خود استفاده کنید: از جویدن غذا با ناحیه جراحی شده خودداری کنید. همچنین نباید از مواد غذایی سفت، شکننده، اسیدی، تند، چسبناک یا دارای چاشنی زیادی استفاده کنید. علاوه بر این موارد، از مصرف آجیل و مغزهای کوچک خودداری کنید. سعی کنید به مقدار زیادی آب بنوشید.
- از مصرف الکل خودداری کنید: تا زمان معاینه پس از عمل خود، از مصرف نوشیدنی‌های حاوی الکل خودداری نمایید.
- از مصرف سیگار خودداری کنید: سعی کنید در طول 7 تا 10 روز پس از عمل جراحی و یا حتی بیشتر از سیگار کشیدن خودداری کنید.
- از تحریک ناحیه جراحی شده خودداری کنید: به هیچ عنوان با نی، سیخ، زبان یا انگشت خود با محل جراحی شده بازی نکنید. همچنین لب خود را برای مشاهده و بررسی ناحیه جراحی شده پایین نکشید زیرا فشار وارد شده به محل می‌تواند به شما آسیب وارد کند.
چه زمان برای باید به عمل افزایش طول تاج دندان باید به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
به طور کلی، عمل افزایش طول تاج دندان برای هر کسی توصیه نمی‌شود، بنابراین در صورت تمایل به انجام این کار با یک پزشک دندانپزشک در این رابطه مشورت کنید. در صورت نیاز، دندانپزشک شما را به یک متخصص لثه، که به آن پریودنتیست نیز گفته میشود، معرفی خواهد کرد.
اگر جراحی افزایش طول تاج دندان را انجام داده‌اید، در موارد زیر باید برای معاینه به دندانپزشک یا پریودنتیست مراجعه نمایید:
- وجود التهاب یا درد قابل توجه
- قطع نشدن خونریزی
- وجود سایر علائم احتمالی عفونت
مصاحبه با دکتر سپهریان در مورد جراحی افزایش طول تاج دندان
سوال: خانم دکتر سپهریان آیا برای افزایش طول تاج دندان در طی زمان عوارضی هم وجود دارد؟
در مواردی که افزایش طول تاج به صورت درمانی انجام می گیرد اگر نسبت طول تاج به ریشه و میزان استخوان باقیمانده بررسی نشود و بدون بررسی، جراحی انجام بگیرد در طولانی مدت و برای گذاشتن ایمپلنت به مشکل برمی‌خوریم، این موضوع بسیار مهم است اگر این بررسی به صورت تخصصی انجام نشود ممکن است موجب لق شدن دندان و در نهایت از دست رفتن دندان شود. دندانپزشک و تیم درمانی باید این موارد را به خوبی بررسی کنند.
سوال: اگر دندان روکش داشته باشیم جراحی لثه می‌توانیم انجام دهیم؟
بله ولی همان‌طور که قبلا گفتم باید بررسی‌ها به خوبی انجام شود.
سوال : در این صورت چه عوارضی دارد؟
اگر توسط یک دندانپزشک حاذق و با رعایت تمام نکات و اصول جراحی انجام شود عوارضی برای لیفت لثه نداریم.
سوال: هزینه جراحی افزایش طول تاج دندان در سال 1401 چقدر است؟
هزینه‌ی افزایش طول تاج جراحی یا لیفت لثه اگر به صورت ژنژکتومی با لیزر هر دندان 500 هزار تومان و اگر فلپ پریودنتال دندان انجام شود برای هر دندان 900 هزار تومان است . جراحی‌های افزایش طول تاج دندان هم از یک میلیون و دویست هزار تومان تا یک میلیون و 500 هزار تومان است
